CZY WYPADA PUBLIKOWAĆ NEGATYWNE RECENZJE?

Stanęliście kiedyś przed trudnym wyzwaniem publikacji niekorzystnej recenzji o książce otrzymanej od zaprzyjaźnionego wydawnictwa lub księgarni, a która nie przypadła Wam do gustu? Opis na okładce i szata graficzna niesamowicie zachęcała do jej przeczytania, a mimo to po skończonej lekturze stwierdziliście, że jest bardzo słaba i nie chcecie jej polecić innym? Co robić w takich sytuacjach?

Ostatnio znajoma zapytała się, czy często jestem bezlitosnym krytykiem wobec dzieł, które recenzuję? Po czym odparłam: „Pewnie, zdarza się, że negatywnie wypowiem się na temat czytanej książki”. Jednak potem zaczęłam o tym myśleć i nie byłam taka pewna, czy moja odpowiedź jest taka prosta. Nie mam problemu z kulturalnym „zjechaniem” pozycji, która moim zdaniem jest na bardzo niskim poziomie, banalna czy niesamowicie nużąca. Wiadomo, że łatwiej publikuje się negatywne recenzje powieści zagranicznych pisarzy, niż naszych rodowitych autorów, bo nie odczujemy aż takich wyrzutów sumienia. Wszystkie swoje wypowiedzi popieram faktami, które tylko potwierdzają moją opinię, więc nie są wyssane z palca. Jasne, że często gust czytelnika ma tu spory wpływ na subiektywną ocenę, nie mniej staram się być względnie obiektywna i niekiedy dopisuję informację, komu taka powieść może się spodobać. 

Schody zaczynają się w momencie recenzowania pozycji polskich pisarzy, którzy bez problemu mogą odnaleźć nasz post, a nawet go skomentować. Raz mi się zdarzyło, że nawet zostałam pochwalona za niekorzystną recenzję, która jak się okazuje, będzie motywować autorkę do dalszej pracy nad swoim warsztatem. To byłe miłe. Nie znaczy to też, że będę każdą jej pozycję źle oceniać. Ważne, żeby opinia była szczera i kulturalna. 

Wracając jednak do tematu. Miałam też kompletnie odmienną sytuację, kiedy to recenzując przedpremierowo pewną polską powieść z gatunku obyczajowo-fantastyczną, dostałam zakaz publikacji mojej recenzji na blogu, gdyż była negatywna, a jeszcze książka nawet nie ruszyła do sprzedaży. W końcu w ogóle jej nie wstawiłam na bloga, bo bałam się zadzierać z wydawnictwem, z którym nie dawno zaczęłam współpracować. 

No i co robić w takich sytuacjach, kiedy dostajecie długo wyczekiwany egzemplarz recenzencki do przeczytania i nagle okazuje się, że jest beznadziejna? Jak napiszesz krytykującą opinię na blogu, to wydawnictwo może zaprzestać współpracy, bo się obrazi. Mogą zażądać usunięcia wpisu, lub mogą podejść do tego obojętnie i nie zrobić nic. Na dodatek autor powieści, także może wykonać nie miły ruch dla Waszego bloga, choć to zdarza się nadzwyczaj rzadko. Z drugiej strony publikacja takiej złej recenzji przed premierą automatycznie obniża sprzedawalność tej książki, która może nie podobać się tylko Tobie, a 99% populacji się nią zachwyci… Wyrzuty sumienia mogłyby nie dać spać. Czytuję również powieści autorów, którzy połowę książek napisali niezwykle pięknie i kocham je nadzwyczaj mocno, po czym drugą połowę omijam szerokim łukiem. Dlatego uważam, że ciężko ocenić poziom twórczości danego pisarza tylko po jednej książce, co byłoby nadzwyczaj nie sprawiedliwe. 

Drugim rozwiązaniem jest nie publikowanie recenzji w ogóle, ale to łamie warunki współpracy recenzenckiej. Możesz też wstawić post dopiero kilka dni po premierze, co nie zachwieje sprzedażą, ale wydawnictwo może nie zechcieć więcej wysłać egzemplarzy przedpremierowych. A to byłoby przykre, gdyż może ominąć Cię kilka naprawdę świetnych powieści.

No i ostatnia możliwość, to napisanie negatywnej recenzji i wysłanie do wydawnictwa do akceptacji. Jednak znając życie, Ci zabronią jej publikacji, z wiadomych powodów… I kółko się zamyka.

Zakładając bloga obiecałam sobie, że będę szczera i nie będę pisać tekstów pod publiczkę, tylko z prawdziwymi swoimi odczuciami, bo przecież o to chodzi w blogowaniu. Jednak właśnie takie sytuacje to wszystko komplikują. A nie mam zamiaru wykreować pochlebnej, ale fikcyjnej opinii, tylko by zadowolić autora czy publishera. Wiem też, że jedna opinia na małym blogu nie ma zbytniej siły przebicia, a mimo wszystko kiedy recenzuje się książki dla kogoś, to są pewne wytyczone zasady, których nie powinno się łamać. Pewnie niektórzy pomyślą: „To zaprzestań współpracy i recenzuj pozycje, które sama kupisz”. Oczywiście, to też jest pewne wyjście z sytuacji, ale niestety nie zarabiam tak dobrze, by opłacić taką ilość książek, którą czytuję. Jednak radość z otrzymywania egzemplarzy recenzenckich jest przeogromna i napawa nieopisaną dumą J 

Czy sami staliście kiedyś przed takimi problemami związanymi z publikacją recenzji? Jak byście postąpili w takim przypadku?